Sretenjski ustav je prvi moderan srpski ustav i jedan od prvih demokratskih ustava u Evropi. Donet je tokom vladavine kneza Miloša Obrenovića, u Kragujevcu, 1835. godine, pod nazivom Уставъ Княжества Сербїе. Poznat je kao Sretenjski ustav budući da je izglasan na tzv. Sretenjskoj skupštini, koja je započeta na hrišćanski praznik Sretenja Gospodnjeg, 15. februara po novom kalendaru.
Tvorac ustava, organizovanog u četrnaest tematskih celina, ili glava, bio je Dimitrije Davidović, učeni Srbin iz Austrije (Zemun), knjažev sekretar i prvi srpski novinar. Urađen je po uzoru na francuske ustavne povelje iz 1814. i 1830. i belgijski ustav iz 1831. godine.
U njemu su izražene potrebe prosvećenog srpskog društva i slobodoumne ideje za ono vreme: ravnopravnost građana bez obzira na veru i nacionalnost, nacionalna i ekonomska emancipacija, pravo na zakonito suđenje (nezavisnost sudstva), sloboda kretanja i nastanjivanja, nepovredivost stana, pravo na izbor zanimanja, razbijanje feudalnih ustanova (sloboda raspolaganja zemljom, zabrana kuluka) i ograničavanje autokratske vladavine kneza. Regulisana su i pitanja crkve, državnih obeležja, prostorne organizovanosti Kneževine Srbije, ingerencija Državnog sovjeta i Narodne skupštine. Zvaničan jezik u sudstvu i upravi je srpski jezik.
Neposredni povod za donošenje ustava bila je Knez Miletina buna. U Austriji i Rusiji Sretenjski ustav smatran je odjekom francuskog liberalizma i revolucionarnim aktom jedne male zaostale balkanske vazalne provincije Otomanskog carstva, koji ugrožava monarhijski princip. Na zahtev Rusije i Austrije, i uz podršku Turske, knez Miloš je, nakon pedeset pet dana, ukinuo Sretenjski ustav.
Ovaj ustav, iako je bio veoma kratko na snazi, ostavio je veoma snažan uticaj na dalju borbu učenih ljudi, ustavobranitelja, za postavljanje temelja moderne srpske države.
Pripremio Žiža Kostić
