Nijedan svetitelj nema toliko puta spomen u godini – obeležava se rođenje, usekovanje, sabor, tri obretenja Svetog Jovana čije se ime vezuje za krštenje Isusa Hrista na reci Jordanu i događaje koji su tog dana označili početak novog zaveta i propovedi hrišćanske vere.
Jedan od tih spomena je Ivanjdan, koji pravoslavna crkva i vernici obeležavaju 7. jula po Julijanskom kalendaru u čast Rođenja Svetog Jovana Preteče i krstitelja Isusa Hrista. Kako kažu crkvene knjige, to je jedno od tri sveta rođenja koje praznuje crkva, uz Hristovo i Bogorodičino.
Na ikonama je Sveti Jovan predstavljen kako krštava Isusa u Jordanu ili kako stoji i desnom rukom pokazuje nebo, dok u levoj drži dugi štap s krstom na vrhu, preko koga stoji traka sa rečima “Pokajte se, jer se bliži carstvo nebesko”.
Ivanjdan uvek pada u vreme Petropavlovskog posta, pa se ovog dana ne mrsi.
U dimitrovgradskom kraju u selu Trnski Odorovci Ivanjdan se proslavlja kao seoska slava, a u porti hrama Svetog Jovana Krstitelja se po tradiciji okupljaju vernici, kao sadašnji i nekadašnji žitelji ovog sela i okoline.
Tradicija i običaji
Praznik se zove još i Biljober, jer se veruje da su biljke i trave danas posebno lekovite. Narod ga naziva Igritelj zato što postoji verovanje da sunce ovoga jutra igra na nebu.
Među posebnim običajima za Ivanjdan je branje lekovitih trava i pletenje venaca od ivanjskog cveća, praćeno pesmom devojaka.
U mnogim slovenskim krajevima u predvečerje toga dana po brdima su se palile ivanjske vatre oko kojih se igralo i pevalo.
Ostao je u narodu običaj da se tri dana pre i tri dana posle praznika ne ulazi u vinograd zato što grožđe tada najviše napreduje, jer ga čuva Sveti Jovan.
Ovog sveca posebno poštuju kao zaštitnika kumstva i pobratimstva, a običaj je da se ljudi na Ivanjdan bratime i kume “po Bogu i svetome Jovanu”, zbog toga što se Jovan Kristitelj smatra uzorom karakternosti i poštenja.
Pripremio: P. Videnov
Foto: Stefan Pavić
