Savez mesnih zajednica Stare planine: Izuzetan primer ekološke svesti i odlučnosti lokalnog stanovništva

U Temskoj je nakon godinu dana od prvog skupa neformalnog pokreta “Savez mesnih zajednica Stare planine” doneta odluka o njegovom formalizovanju i zvaničnoj registraciji. Pokret je nastao voljom meštana Stare planine da zaštite staroplaninske reke od derivacionih malih hidroelektrana, a iz ove inicijative je vremenom nastao drugi, javnosti poznatiji neformalni pokret “Odbranimo reke Stare planine”.

Ovakav način vaninstitucionalnog povezivanja meštana iz različitih sela ovog dela Srbije pokazuje visok nivo zrelosti lokalnog stanovništva koje je, prepoznajući značaj očuvanja reka i drugih prirodnih resursa odlučilo da preuzme aktivniju ulogu u očuvanju i razvoju staroplaninskih sela.

Selo Temska koje se nalazi na ulazu u Park prirode “Stara planina” ima dugu istoriju aktivnog suprostavljanja meštana uništavanju životne sredine. Dugogodišnji otpor Temštana koji je počeo povodom prevođenja Toplodosle reke u Zavojsko jezero, kao i svojevrsno “oslobađanje” Rudinjske reke, načinili su ovo selo centrom bune protiv MHE u Srbiji. Tim povodom je i Ekološka redakcija RTS-a Radio Beograda i Pokreta gorana Vojvodine dodelila Savezu mesnih zajednica priznanje Zeleni list za 2018. godinu.

Osnivačka skupština “Saveta mesnih zajednica” održana je 15. februara u Temskoj uz učešće više od 60 predstavnika mesnih zajednica, zainteresovanih građana i aktivista u oblasti zaštite životne sredine, a otpočela je minutom ćutanja za sve reke koje su “sahranjene u cevima”. Za predsednika Saveza izabran je Nebojša Ilić iz Temske, pri čemu su u Upravnom odboru Saveza, osim iz Pirota, zastupljeni i predstavnici naselja iz opština Knjaževac (Kalnja, Janja), Dimitrovgrad i Babušnica (Rakita). Okupljene su pozdravili i predstavnici neformalnog pokreta “Odbranimo reke Stare planine” Aleksandar Panić i Aleksandar Jovanović Ćuta.

Savezu je za sada pristupilo 19 mesnih zajednica sa šireg područja Stare planine, kao i mnogobrojni građani zainteresovani da podrže kako očuvanje prirodnih resursa, tako i održivi ekonomski razvoj ovih planinskih sela kojima preti demografsko pražnjenje.

Sergej Ivanov

Foto: Sergej Ivanov