Nezavisno društvo novinara Vojvodine (NDNV) pozvalo je danas članove i sve kolege da u skladu sa svojim mogućnostima doprinesu uspostavljanju institucionalnih mehanizama za stabilno finansiranje “medija zajednice” u Srbiji. Ističu njihovu važnu ulogu u unformisanju građana i u odbrani novinarstva i očuvanja standarda profesije, jer su to preduslovi za izgradnju demokratskog i otvorenog društva.
Osnovni problem sa kojim se suočavaju “mediji zajednice” je finansijska neizvesnost i većina čak radi na rubu egzistencije, pokazala je analiza NDNV-a, a pretežno se finansiraju na osnovu projekata, odnosno konkursa koje raspisuju lokalne samouprave ili republička ministarstva, čiji budžeti su nedovoljni za redovan rad, a najčešće su vrlo simbolični.
“Uz težak materijalni položaj, ovi mediji vrlo često su izloženi pritiscima, pretnjama, diskriminaciji, kao i SLAPP tužbama. Takođe, oglašivači zaziru od saradnje sa ovim medijima, jer imaju kritički odnos prema vlastima, te se plaše da bi im to uzrokovalo poslovne probleme. Brojna istraživanja koja i druge organizacije sprovode već duže od jedne decenije pokazala su da mediji civilnog društva u Srbiji mogu biti značajna alternativa korporativnim i medijima zavisnim od vlasti i političkih stranaka, jer obezbeđuju javni interes u oblasti informisanja na medijskoj sceni u kojoj dominiraju propagandistički i tabloidni mediji” – kažu u NDNV-u.
Po njima, pokazali su se i kao najdosledniji u poštovanju standarda novinarske profesije i najprivrženiji interesima građana, te posebno značajni za lokalno, regionalno, te višejezično i manjinsko informisanje.
“Rezolucija Evropskog parlamenta o medijima civilnog sektora u Evropi od 2008. godine te medije prepoznaje kao efikasno sredstvo za jačanje kulturne i jezičke raznolikosti, socijalne inkluzije i lokalnog identiteta. Takođe, ukazuje na njihov značaj u negovanju pluralizma, tolerancije i interkulturalnog dijaloga.
Prema Rezoluciji, mediji civilnog sektora moraju da budu nezavisni od uticaja politike, oni doprinose interkulturalnom dijalogu, edukaciji javnosti o borbi protiv negativnih stereotipa koji se plasiraju putem masovnih medija, doprinose i većoj medijskoj pismenosti građana, a često su i jedini izvor lokalnih vesti i jedini glas lokalnih zajednica. Rezolucija takođe ukazuje i na potrebu obezbeđivanja finansijske održivosti ovih medija” – kaži iz ovog medijskog udruženja.
U Medijskoj strategiji usvojenoj 2020. godine mediji civilnog društva prepoznati su kao “dobar model medija koji može efikasno popuniti praznine u informisanju na lokalnom i regionalnom nivou, kao i prostor između komercijalnih medija i javnih medijskih servisa”, a u poslednjim izmenama Zakona o javnom informisanju i medijima (2023. godine) prvi put je definisan ovaj medijski sektor kao “sredstva javnog informisanja koja svoje usluge pružaju u javnom interesu, radi zadovoljavanja specifičnih interesa pojedinih društvenih grupa i organizacija građana”.
Iz NDNV-a ukazuju da je neophodno jasno zakonski regulisati uslove za osnivanje, rad i finansijsku održivost medija civilnog društva, da je potrebno formiranje posebnog državnog fonda za podršku isključivo medijima civilnog društva, da je između ostalog neophodno predvideti različite poreske i druge olakšice, kako bi se obezbedila dugoročna finansijska održivost ovih medija – kroz oslobađanje od plaćanja PDV-a, pojedinih naknada, ali i kroz obezbeđivanje poreskih podsticaja za zapošljavanje mladih novinara i slično.
Lj. F.
Foto: NDNV
