Pravoslavni vernici koji se pridržavaju Julijanskog kalendara obeležavaju dan Svetog Vasilija Velikog i dan Obrezanja Gospoda Isusa Hrista, odnosno “Stavljanja ovozemaljskog i ljudskog pečata na sina Božijeg”.
Praznik se u narodu zove još Vasilica, Vasiljevdan ili Vasuljica i u crkvenom kalendaru je obeležen crveni slovom.
Crkvene knjige kažu da je Sveti Vasilije rođen u Kapadokiji 329. godine, u vreme cara Konstantina. Bio je veliki monah i arhiepiskop Kesarijski, gradio škole, narodne kuhinje, bolnice i sastavio monaška pravila. Liturgija nazvana po njegovom imenu služi se deset puta tokom godine. Moralno čist i izuzetno revnosan, ovaj svetac se smatra i stubom svete crkve.
Mnoge porodice Svetog Vasiliju slave kao imendan ili krsnu slavu.
U crkvenoj službi ovaj svetac se naziva pčelom Hristove crkve, koja vernicima nosi med, a svojom žaokom bode jeretike. Sveti Vasilije je velikim znanjem i obrazovanjem zadužio pravoslavlje.
Praznik se zove i Mali Božić, zato što se u mnogim krajevima ponavljaju božićni rituali – unosi badnjak, mesi poseban obredni hleb nazvan vasilica, a na trpezi je glava božićne pečenice koja se čuva do tog dana.
U narodu se veruje da danas treba izbegavati svađe kako se ljudi ne bi svađali tokom cele godine.
Predanje kaže da je Sveti Vasilije dao torbu Romima i uputio ih u svet, pa zato ovaj praznik slave i mnogi pripadnici romske nacionalnosti.
Po Julijanskom kalendaru 14. januar se proslavlja i kao Julijanska Nova godina.
Pripremio: Petar Videnov
Foto: Stefan Pavić
