Tačno dve godine nakon održanih redovnih lokalnih izbora u Srbiji u više od polovine gradova i opština zabeleženo je 472 slučajeva stranačkog preletanja čime je izmenjena, bez izbora, izborna volja preko 56 hiljada građana, pokazala je analiza koju je izradila CRTA u okviru inicijative „Ko je na vlasti“.
U periodu od dve godine porastao je broj opština i gradova gde je bilo slučajeva stranačkog preletanja sa jedne trećine na više od polovine ali i broj stranačkih preletača sa 125, koliko ih je bilo neposredno nakon izbora 2016. godine, na 472 u aprilu 2018. godine.
“Stranačko preletanje, umesto izuzetka, postaje pravilo koje vodi izigravanju poverenja građana i dovodi do obesmišljavanja izbora. Skupštinska većina uz «pozajmljene odbornike» čini prekrojenu skupštinsku većinu. Promena izborne volje građana mimo izbora urušava poverenje građana u institucije i vladavinu prava” izjavila je Tamara Branković, koordinatorka istraživanja CRTE.
Opštine sa najviše preletača su: Brus i Stari grad sa po 22 preletača, Zaječar sa 21, Pančevo sa 20 i Varvarin, Paraćin, Knjaževac, Sombor i Kragujevac sa po 14 preletača.
Najveći broj preletača, skoro 45 odsto, prišao je Srpskoj naprednoj stranci, koja danas samostalno ili u koaliciji čini deo vlasti u 95 odsto opština u Srbiji. Od ukupno zabeleženih 470 preletanja u 91 opštini, 212 odbornika je do aprila 2018. godine prišlo SNS-u.
Zabeleženi su i slučajevi preletanja iz Srpske napredne stranke u druge stranke, u najvećoj meri u gradovima i opštinama gde je SNS opozicija kao što su Šabac i Paraćin. U ovim opštinama su se odbornici Srpske napredne stranke pridružili vladajućoj većini. Iz SNS su, u poslednje dve godine, u druge stranke ili nezavisne odbornike prešla 23 odbornika.
Zabeležni su i slučajevi prelaska celih odborničkih grupa iz jedne u drugu u stranku. Jedan od takvih slučajeva zabeležen je kada je pokret Boška Ničića „Zajedno za Krajinu“, nakon redovnih izbora u Zaječaru u aprilu 2017. godine, kolektivno preleteo u SNS. Ovim potezom je SNS u Zaječaru, protivno izbornoj volji građana, dobila dodatnih 7.358 glasova. Slična situacija se dogodila u Brusu, kada su odbornici Nove Srbije takođe kolektivno preleteli u SNS, promenivši volju 5.211 birača. Interesantna situacija se dogodila i u Tutinu, gde SNS nije dobio ni jedno odborničko mesto. Međutim, zahvaljujući koalicionom sporazumu sa strankama koje su formirale lokalnu vlast, SNS je dobio pozicije odlučivanja u Tutinu, iako bez odbornika.
Zabeleženi su i slučajevi preletanja kao što je napuštanje stranke uz zadržavanje odborničkog mandata, odnosno nastavak delovanja u svojstvu samostalnih odbornika. Ovaj trend je zabeležen u 97 slučajeva, gde izdvajamo prelazak odbornika SNS u samostalne odbornike u Paraćinu, DS-a u Pančevu i Inđiji, kao i poslednje odvajanje odbornika „Dosta je bilo“ usled dešavanja sa ovim pokretom na republičkom nivou.
CRTA poziva građane da portalu “Ko je na vlasti” šalju informacije o slučajevima stranačkog preletanja u njihovim opštinama i gradovima.
Izvor: CRTA
