Crkve koje poštuju julijanski kalendar i Srpska pravoslavna crkva proslavljaju dan Hristovog rođena, koji spada u najradosnije hrišćanske praznike. Pored Srpske pravoslavne crkve, Božić 7. januara proslavljaju Ruska pravoslavna crkva, Jerusalimska patrijaršija, Sveta Gora, starokalendarci u Grčkoj i egipatski Kopti, koji kao svoj bogoslužbeni poštuju julijanski kalendar.
Prema jevanđelju, Isus Hristos je rođen tačno u ponoć, kada se najsjajnija zvezda koja se kretala od istoka prema zapadu zaustavila iznad pećine kraj Vitlejema.
Kao datum Hristovog rođenja, 25. decembar, uveden je u četvrtom veku, u vreme cara Arkadija. Taj datum se i danas poštuje, s tim što se on u julijanskom kalendaru poklapa sa gregorijanskim 7. januarom, pa pravoslavne crkve koje poštuju julijansko vreme toga dana slave praznik rođenja Isusa Hrista.
Na Božić u kuću prvi dolazi položajnik, a njegova prva dužnost je da poželi sreću, zdravlje i napredak ukućanima.
Božić je uvek mrsni dan, kome je prethodio četrdesetodnevni božićni post. Na svečanoj božićnoj trpezi, najvažnija je česnica, pogača umešena od pšeničnog brašna bez kvasca. U česnicu se stavlja zlatni ili srebrni novčić. Česnica se za ručkom lomi isključivo rukama, a onaj ko u svom parčetu pronađe novčić, prema verovanju, imaće sreće u narednoj godini. Običaj je da se na trpezi nađe i božićna pečenica.
Patrijarh Irinej je u Božićnoj poslanici pozvao vernike na uzajamno razumevanje, poštovanje, ljubav i praštanje i poručio da se ljudi čuvaju teških i neoprezno izgovorenih reči, jer su rane od reči često grublje od fizičkih rana.
Vernici Božić slave tri dana. Drugi dan Božića 8. januar je posvećen Saboru Presvete Bogorodice, a treći dan 9. januar se slavi u čast Svetog arhiđakona Stefana.
Od Božića do Bogojavljenja ljudi se pozdravljaju rečima “Hristos se rodi”, a otpozdravljaju sa “Vaistinu se rodi”.
P. Videnov (izvor: RTS)
Foto: Stefan Pavić / DIP Production
