Niske temperature tokom zimskog mirovanja su najpresudniji činilac uspevanja kako voćaka, tako i vinove loze. U našim agro-ekološkim uslovima voćke mogu za vreme oštrih zima biti izložene manjoj ili većoj opasnosti od mrazeva, naročito u prelaznim fenofazama iz vegetacije u zimsko mirovanje i iz zimskog mirovanja u vegetaciju.
Posledice izazvane niskim temperaturama se mogu izbeći preventivno, odnosno pravilnim izborom položaja terena, sadnjom sorata koje su otpornije na niske temperature i izborom otpornijih podloga. Primena redovnih agrotehničkih mera omogućava bolju kondiciju voćnjaka i vinograda, samim tim i veću otpornost na mrazeve.
Agrotehničkim merama treba redovno đubriti, obrađivati i štititi zasade od bolesti i štetočina. Sprečiti prebujan rast letorasta, kasno završavanje vegetacije i jača oštećenja organa prouzrokovana štetočinama. Kao efikasnom se pokazala mera krečenja debla i jačih skeletnih grana do početka zime, a sve to ponoviti i krajem zime.
Krečenje voćaka ima prednost jer smanjuje temperaturna kolebanja, a u proleće usporava kretanje vegetacije čime se smanjuje i mogućnost stradanja voćaka od kasnih prolećnih mrazeva. Tokom perioda mirovanja kao najotpornije tkivo voćke je kambijum, a onda mlado drvo, staro drvo, lika, kora i srž. Međutim, kretanjem vegetacije tkiva naglo gube svoju otpornost . U toku jačih zima mogu u našim uslovima nastati slabije ili jače povrede tkiva i pojedinih organa voćaka usled mrazeva. Tako mogu izmrznuti u potpunosti ili delimično cvetni pupoljci, nedozreli vrhovi mladara, tanje grančice u unutrašnjosti krune, koje su bile jače zasenjene ili grančice jače opterećene rodom predhodne vegetacije.
U celini tokom decembra i januara niske temperature i padavine pogoduju zasadima. Ne očekuju se oštećenja, naročito gde su sprovedene sve preventivne i agrotehničke mere, izuzev nekih manjih mehaničkih oštećenja usled tereta snežnog pokrivača.
Goran Svetozarević, dipl.ing. (PSSS Pirot)
Foto: Stefan Pavić
