U selu Vrmdža kod Sokobanje, u subotu, 6. jula ove godine, održan je treći „Vrmdža fest“, festival autorskog ekološkog i turističkog filma, manifestacija koju su organizovali Mesna zajednica Vrmdža, Udruženje „Forum Artisticum“ iz Niša, uz pokroviteljstvo Opštine Sokobanja. Festival je održan na letnjoj pozornici ispod stene Latin grad, najpoznatije stene „sokobanjskog San Marina“, kako se selo Vrmdža popularno naziva, zato što je okružena čitavim prstenom stena.
U neobičnom, i autentičnom ambijentu ispod Latin grada, okupilo se prilično publike, ali i eminentna imena iz oblasti dokumentarnog filma i filmske umetnosti uopšte. Predsednik stručnog žirija bio je poznati hrvatski reditelj dokumentarnih filmova Bernardin Modrić, a u stručnom žiriju bio je i istaknuti filmski kritičar iz Niša Dejan Dabić.
Dodeljeno je i specijalno priznanje za dugogodišnje filmsko stvaralaštvo u oblasti aktivnog odmora, promocije prirodnih lepota i istarživanja, koje nosi naziv po Petru Laloviću (1932-2015, proslavljenom srpskom reditelju dokumentarnih filmova o prirodi. Dobitnik ovog priznanja za ovu godinu je Vladimir Manić, učitelj iz Niša, rodom iz sela Izatovci, poznat po svojim istražanjima i otkrićima na Staroj planini. Ove godine, učitelj Manić proslavio je i 25 godina svog filmskog stvaralaštva. Nagradu je dobio iz ruku g-đe Ivone Lalović, ćerke slavnog Petra Lalovića.
Gran pri festivala dodeljen je filmu „Lu-lu Lu-lu“, reditelja Predraga Todorovića. Nagrada u oblasti turističkog filma otišla je u ruke rediteljke Miline Vukajlović, za film „Kuršumlija nebom i zemljom“. U kategoriji filmova etno kulture, nagrađen je film „Tereza Kraford“, rediteljke Ranke Jakšić.
Selo Vrmdža je u zadnjih nekoliko godina postala i najveći centar sportsko-rekreativnih i kulturnih manifestacija, koje proističu jedna iz druge. Selo Vrmdža poznato je kao selo sa najbolje uređenim katastrom u celoj Srbiji, a od pre dvadesetak godina, ovde se doseljavaju porodice, da žive, rade ili da provode penzionerske dane, iz svih krajeva Srbije i iz inostranstva. Stanovnici Vrmže su i Italijani, Rusi, Amerikanci, Švajcarci, Nemci. Za sve ovo najzaslužniji je Slaviša Krstić, predsednik Mesne zajednice Vrmdža, koji je svoje selo povezao sa mnogim relevantnim institucijama, organizacijama, udruženjima, privrednim subjektima i pojedincima, iz Srbije i inostranstva.
Počev od marta meseca 2014. godine, u Vrmdži se održava velika planinarska akcija u čast planinarske slobode i dostojanstva, a ove, 2019.godine, kružnu stazu oko sela Vrmdža prešlo je preko 1500 planinara, te je akcija u Vrmdži najmasovnija od svih planinarskih akcija u Srbiji.
Maja meseca 2016. godine, upravo su planinari juga Srbije i Slaviša Krstić, inicirali pokretanje filmskog festivala u Vrmdži i uređenje penjališta na prirodnoj steni Devojački kamen, kao logičnu nadgradnju velikog preporoda Vrmdže. Već od 2017.godine, započelo se sa organizacijom „Vrmdža festa“, a iste godine je prof.dr Danijel Stanković, sa Fakulteta sporta i fizičke kulture u Nišu, istakntuti trener penjanja, uredio čak 21 smer na steni Devojački kamen.
Raduje i činjenica da iz godine u godinu, stručni žiri „Vrmdža festa“ ima sve više posla. Festival traje samo jedan dan, ali tome prethodi i prikupljanje, razgledanje i ocenjivanje pristiglih filmova. Dosta je autora koji korite kratku formu u stvaranju dokumentarnih filmova, a teme kao što su ekologija, turizam, aktivni odmor, promocije prirodnih lepota Srbije, inspirišu autore da budu veoma aktivni i pripremaju svoje filmske zapise.
Miroslav Dokman
Foto: Vrmdža fest / Petar Ratković / Miroslav Dokman / Saša Dragoslav Petrović