Pravoslavna crkva i vernici koji se pridržavaju Julijanskog kalendara 12. jula obeležavaju Petrovdan, veliki praznik posvećen svetim apostolima Petru i Pavlu.
Sveti apostoli Petar i Pavle se u hrišćanstvu smatraju prvim propovednicima i učiteljima novozavetne vere a prema predanju, zaslužni su za krštenje prvih vernika i njihovo prevođenje u hrišćanstvo.
Apostol Petar je bio ribar i prvi od hristovih učenika koji je izrazio nepokolebljivu veru u Hrista. Kao episkop propovedao je u Palestini, Siriji, Maloj Aziji i Antiohiji. On se smatra piscem dve poslanice koje su pridružene Novom zavetu.
Apostol Pavle je bio farisej pošavši za učenjem sina božijeg i postao jedan od navećih propovednika i teologa prve hrišćanske crkve. Oba svetitelja pogubljena su u Rimu.
Na Petrovdan završava Petropavlovski post i počinje pričešće vernika, dok se u hramovima služi praznična liturgija.
Prema narodnom običaju, praznovanje Petrovdana počinje veče pre, kada se pale lile, odnosno buktinje od mlade kore divlje trešnje ili breze na mestima gde se narod okuplja, na trgovima i raskršćima. To predstavlja simbol nekadašnjeg progona hrišćana.
Postoji verovanje da Sveti Petar čuva stub na kome su Zemlja, nebeska slama (Mlečni put) i nebeski krst.
U narodu se veruje da je sa Petrovdanom dozvoljeno da se jedu jabuke, poznatije kao petrovače ili petrovke koja dozrevaju u ovom letnjem periodu, a u nekim krajevima se mese kolači sa jabukama. Prvim susedima se na poklon daju jabuke.
Zadržao se i običaj na selu da se u jutarnjim satima na ovaj dan stoka prska vodom kako bi bila zdrava, a stočari pletu vence i stavljaju ih stoci na rogove.
Sve devojke koje su 7. jula na Ivanjdan posadile žito, na Petrovdan gledaju kako je izraslo. Ako su izrasle klice koje su se savile kao prstenovi, ove godine će se udati.
Ovaj praznik je u crkvenom kalendaru obeležen crvenim slovom, te se ništa ne radi u polju i ne počinju nikakvi teži fizički poslovi, niti se uprežu konji u kola.
U Srbiji se Petrovdan obeležava se kao krsna slava, u dimitrovgradskom kraju kao imendan, u selima Dragovita, Vlkovija i Slivnica kao seoska slava, a 12. jul i Dan malinara.
Pripremio: Petar Videnov
Foto: Stefan Pavić
