“Balkanarhitrav” realizovao projekat “Turizam stopama nasleđa”

„Turizam stopama nasleđa“ je projekat koji je tokom proteklih 6 meseci realizovalo udruženje Centar za održivi prostorni razvoj “balkanARHitrav” u okviru opštinskog konkursa za unapređenje razvoja turizma i turističke ponude opštine Dimitrovgrad u 2023. godini.

U skladu sa opštim ciljem projekta promovisane su prirodne lepote i kulturne vrednosti sela Senokos i okruženja, kao prelepih i atraktivnih, ali do sada, neistraženih i malo poznatih predela Stare planine, kako bi se stvorili uslovi za razvoj turizma sa ciljem oživljavanja i održivog razvoja ruralnih zajednica opštine Dimitrovgrad”, udruženje je osmislilo i realizovalo više projektnih aktivnosti:

Izložba „Iz bakine škrinje“ u selu Senokos

Izložbom narodnih rukotvorina „Iz bakine škrinje“ u sali planinarskog doma u Senokosu meštanima i posetiocima je tokom avgusta i septembra prikazano bogato nematerijalno stvaralaštvo žena iz staroplaninskog kraja.

Foto-kamp „Stara planina izbliza“

Foto-kamp je realizovan u periodu od 28. avgusta do 2. septembra 2023. godine. Tokom 5 dana boravka i obilaska okoline Senokosa, učesnici foto-kampa su snimili ukupno više od 150 profesionalnih fotografija prirodnih lepota i kulturne baštine ovog dela Stare planine. Odabrano je ukupno 24 fotografija za potrebe izložbe.

Ove fotografije će udruženje, u skladu sa ciljevima projekta, ustupiti opštini Dimitrovgrad i turističkoj organizaciji u cilju turističke promocije dimitovgradskog dela Stare planine.

„Kreativna radionica starih zanata“ održana je u selu Senokos u periodu od 23. do 28. septembra 2023. godine

Učesnici radionice – studenti arhitekture, mlade arhitekte i jedna doktorantkinja, iz Srbije i Bugarske, kao i aktivisti udruženja, su tokom petodnevnog rada, inspirisani tradicijom i okruženjem, izradili i postavili kreativne instalacije od prirodnih materijala, a uz praktičan rad su naučili nove veštine starih graditeljskih zanata.

U okviru radionice urađeno je:

– popločavanje kamenim pločama preostalog dela staza sa stepeništem i platoom ispred seoske „gornje česme“ koja se nalazi na prostoru „sred selo“, završna obrada potpornog zida česme;

– „plotari za izložbe“ – 5 panoa pletenih tradicionalnom tehnikom izrade plotara od mlade leskovine, koji će imati ulogu nosača za izložbe na otvorenom;

– „staroplaninske kuće“ – set od 5 kućica na drvenim daskama, izrađenih od prirodnih materijala tako da što autentičnije prikazuju tradicionalnu arhitekturu sela, pogotovu kamene krovove kao jednog od glavnih obeležja senokoških kuća;

– „kameni ovan“ instalacija kojom su učesnici radionice želeli da na simboličan način obeleže mesto na kome su davno pladnovala stada koza i ovaca i po čemu je ovo mesto znano i kao „Mišin kozarnik“;

– „čuvari reke“ – instalacija sa ekološkom porukom, predstavlja babu i dedu – naše pretke sa porukom ispisanom na dasci „ostavili smo vam reku bistru i čistu, ostavite je i vi vašim unucima istu“. Ova instalacija postavljena je pored mosta i reke, kao opomena svima nama, ali prvenstveno nesavesnim meštanima koji baš na tom mestu, unazad nekoliko godina izbaciju đubre.

– „večernji putokazi“ – urađeno je i postavljeno pored staza i česme, 4 svetiljki kao kreativna kombinacija prirodnih i savremenih materijala (drvo, konopac i solarne lampe).

– „info-tradicija“ – instalacija koja predstavlja mnogo više od info table, s obzirom da je urađena od prirodnih materijala (kamen, drvo i kamene ploče) i kojom je interpretirana tradicionalna arhitektura ovog kraja, te sama po sebi predstavlja informator. Na njoj je postavljena karta koja prikazuje: 1. teritoriju od Dimitrovgrada do Senokosa i 2. Senokos i njegovu okolinu, sa označenim prirodnim i kulturnim vrednostima koje turisti i ljubitelji prirode mogu posetiti . (Napomena: info-katra je nastala u okviru projekta „(Re)Animiraj Staru“ iz 2020.)

Svime što je izvedeno tokom ove radionice, kao i predhodne iz 2021., javni prostor „sredselo“ u Senokosu je konačno, posle više od decenije zapuštenog, devastiranog i ekološki zagađenog prostora, očišćen i uređen stazama i prostornim kreativnim instalacijama. Time je ovo staroplaninsko selo namenjeno za razvoj turizma, dobilo atraktivan i prepoznatljiv turistički lokalitet, „sedenća na sredselo“, koji će pored odmora i relaksacije, turistima pružiti informcije o prirodnim i kulturnim bogatstvima koje mogu posetiti.

Izložba fotografija „Stara planina izbliza“, nastalih u okviru foto-kampa

Ova izložba je realizovana u formi „izložbe na otvorenom“

Odabranih 24 fotografija pejzaža staroplaninskog sela Senokos i okoline opremljeno je i postavljeno na novonastalim plotarima – „izložbenom prostoru na otvorenom“, pored glavnog seoskog puta na sred sela“. Na taj način će izložba stalno, za duži vremenski period, biti dostupna posetiocima sela, turistima, planinarima i ljubiteljima prirode koji tuda prolaze ka planinskim vrhovima, obližnjim vodopadima, pećini „Sveta voda“…

Projekat „Turizam stopama nasleđa“ je deo generalne misije za obnovu staroplaninskih sela „(RE)ANIMIRAJ STARU“ koju je Centar za održivi prostorni razvoj “balkanARHitrav” pokrenuo istoimenim projektom 2020. godine.

Izvor i foto: Fejsbuk stranica Balkanarhitrava